අපිත් ගියා මහියංගණේ සවාරි

මම 10 වසරේදී ඉස්කෝලෙන් මහියංගණේ අධ්‍යාපන චාරිකාවක් ගියා. ඒ 2005 දී..අවුරුදු 7 කට ආසන්න කාලයක් ගෙවිලා. අපි ආයෙත් මහියංගණේ ගියා. මේ පාර ගියේ අපේ පවුල් වල නෑදෑ කට්ටිය.අම්මයි තාත්තයි මමයි, ලොකු මාමලාගේ පවුලේ දෙන්නයි, සුදු මාමලාගේ පවුලේ 4 දෙනයි, ඩ්‍රයිවර් මාමත් එක්ක ඔක්කොම දොළොස් දෙනයි. J  කොහේ ට්‍රිප් එකක් ගියත් අමතක නොකර ගෙනියන මගෙ සූටි කොට්ටෙ නිසා පාන්දර 6 විතර වෙනකල් මොනාද විස්තර කියල අහන්න තහනම්. JJ නංගිලා දෙන්න “අක්කෙ අපි ගාවට එන්න” කියල බල කරද්දී අම්ම ගාවට හේත්තු වුනේ ඕකටනේ.. හැබැයි කැප්ටන් ඩෝසන් කුළුණ, කඩුගන්නාව බිංගේ, හෙල්මළු ක්‍රමයට වගා කරලා තියෙන වගා බිම් මට හොඳට මතකයි. ඉස්සෙල්ලම යන්නේ නුවරනේ.. ඉතින් කැරකි කැරකි වෑන්එකේ කන්ද නගිනවා.. පාන්දර මීදුමත් යන්තමට. පරිසරය හරිම ලස්සනයි. පරිසරයේ පිංතුර ටිකක් නම් තියෙනවා හැබැයි. මේ බලන්නකෝ. මම නෙමේ ලොකු නංගි තමා ගත්තේ..

 ඇති නේද?

ඇම්බැක්කේ දේවාලයට යන පාරේ බෝඩ් එකක් මම දැක්කා..මට නම් බලන්න යන්නමයි ඕන උනේ. මම යංම කිව්වා.. කෝ ඇහුවෙ නෑනේ. ලොකු මාමා කිව්වා පුළුවන් උනොත් එන ගමන් යමු කියලා. මට සාමාන්‍ය පෙළ චිත්‍ර පාඩම මතක් වුණා.

මේ දේවාලය ලී කැටයම් වලට ප්‍රසිද්ධ බව ඔයාල දන්නව නේද? ඉතින් මේ අලංකාර කැටයම් කරපු ශිල්පියා තමා දේවේන්ද්‍ර මූලාචාරී එහෙමත් නැත්නම් දෙල්මඩ මූලාචාරී කියන කෙනා. ඉතා දුර්ලභ කැටයම් රාශියක්ම මේ දේවාලයේ තියෙනවා. (චිත්‍ර පාඩම මොහොතකට ඉවරයි) ගියේ නැති නිසා ෆොටෝ නෑ.. L

අපේ පළමු නැරඹුම් ස්ථානය (මේක තමා ලංකාවේ මගෙ ආසම තැන) වුනේ මහනුවර ශ්‍රී දළදා මාළිගාව.රැජිණ හෝටලේ පෙනෙන සීමාවේ වාහනය නවත්තලා අපි කට්ටියම දළදා වහන්සේ වඳින්න ගියා. දළදා සමිඳු වැඩ ඉන්න උඩු මහලේ ඉඳං අපි බුදුන් වැන්දා. පාසල් නිවාඩු කාලේ නිසා සෙනඟ වැඩි වගේ.. කොහොමත් මේ පුදබිම කවදාවත් පාලුවට යන එකක් නෙවේ නේ. මහල් තුනක් තියෙන කෞතුකාගාරය බලන්න ඒ වෙලාව නෙමේ. ඉතින් බලන්න උනේ නෑ.. හැබැයි මම කලින් බලලා තියෙනවා. ඉක්මනට බලල ඉවර කරන්න බෑ. මහා හුඟක් තියෙනවා ලියකියවිලි, කාසි, ඔටුණු, ඇතුළු තවත් බොහෝ දේවල්.. J

මහනුවර දළදා මාළිගාවේ චිත්‍ර ගැනත් පොඩ්ඩක් කියන්නම් නේ? දන්නෙ නැති අයත් ඇතිනෙ චුට්ටක් හරි. ලංකා රාජ්‍ය මහනුවර රාජධානියට සංක්‍රමණය උණු කාලේ මහනුවර සම්ප්‍රදාය කියල අලුත් චිත්‍ර කලාවක් බිහි උනා. දෙගල්දොරුව, රිදී විහාරය , දළදා මාළිගාව කියන තැන්වල තියෙන්නෙ මේ සම්ප්‍රදායේ චිත්‍ර. එව්වා දැක්ක ගමන් හඳුනා ගන්න පුළුවන්. ඇඳලා තියෙන්නෙ රතු පාට පසුබිමක. චිත්‍රයේ වැඩිපුර සංකේත භාවිතා කරලා තියෙනවා. ඒ සංකේත වලට විවිධ අර්ථ තියෙනවා. උදාහරණයක් විදියට නෙලුම් මලෙන් සංකේතවත් වෙන්නේ බුදු හාමුදුරුවෝ. මේවයේ පර්යාවලෝකනය නෑ. ඒ කියන්නේ චිත්‍රයේ දුර තියෙන දේවල්, ළඟ තියෙන දේවල් ඔක්කොම එකම ප්‍රමාණයට තමා ඇඳලා තියෙන්නෙ. ත්‍රිමාණ බවක් නෑ. ද්විමානයි. කාටුන් වගේ. මිනිස් රූප වල කකුල් එක පැත්තකට හැරිලා. ඇස් විවෘත වෙලා හොඳින්. (මේ ලක්ෂණය නම් මහනුවර යුගයේ නිර්මාණය වුනු බුදු පිළිම වලත් දකින්න පුළුවන්. ඔයාල දැකල ඇති නේද අඩවන් දෑස් වෙනුවට හොඳින් විවර වුනු දෑස් තියෙන පිළිම වහන්සේලා. ම්ම්ම්... තව මහනුවර යුගයේ බුදු පිළිම වල සිරස්පත දකින්න පුළුවන්.) එහෙනම් දැන් පොඩි අවබෝධයක් එන්න ඇති නේද මහනුවර යුගය ගැන. J චාරිකාවේ මෙතනින් එහාට චිත්‍ර නැති නිසා පාඩම ඉවරයි. JJJ

අපි දොළොස් දෙනාම එක පොකුරට නෙමේ උන්නේ.. ඉතින් ඊට පස්සේ අම්මයි මායි ලොකු නැන්දයි ගියා රාජ ඇතාගේ කෞතුකාගාරේ බලන්න. ඔක්කොම ෆොටෝ හැඳින්වීමත් එක්ක කියවල ඉවර වෙලා ඔලුව උස්සල බලද්දී අම්මල නෑ. එයාල එලියට වෙලා ඉඳල.. මම හිතුවේ දාල ගිහින් කියල.. JJ

නුවරින් පිටත් වෙලා කොහොමත් 9.30 – 10 වෙද්දී අපි උදේට කෑවා. දැන් යන්නේ මහනුවර- මහියංගණය පාරේ.බෝක්කු ගොඩක් පහු වුණා. හැබැයි ඒ වෙනකල් දැනන් උන්නෙ නෑ බෝක්කුවල ගහල තියෙන ඉලක්කම් වල තේරුම. කියල දුන්නෙ සුදු මාමා. 56 වෙනි කිලෝමීටර් කණුව කිට්ටු වෙද්දී 18 වංගුව පටන් ගන්නව කියල ලොකු දැන්වීම් පුවරුවක් තියෙනවා. එච්චර වෙලා කන්ද නැගපු අපි ඒ හරියෙ ටිකක් ගිමන් හැරියා. සුදු යකඩ වැටවල් දාල වට කරලා තියෙන, වාහන කීපයක් නවත්තන්න පුළුවන් තරමේ භූමි ප්‍රදේශයක් එහෙ සකස් කරලා තියෙනවා. මේ කෙල්ලො දෙන්න එතන ෆොටෝ එකක් ගහලත් නෑනේ. බලන්න... L හැබැයි ඉතින් ඒ වැටට හේත්තු වෙලා පරිසරය දිහා බැලුවම නම් හරිම ලස්සනයි. දැන් යන්නේ කන්ද බහින්න.. දහඅට වංගුවට අයිති හැම වංගුවේම අංකය සටහන් කරලා. ඒ වගේම වංගුවේ ඉදිරිපසින් කණුවක සවි කරපු විශාල උත්තල දර්පණයකුත් තියෙනවා. අපි වංගු ගන්න ගන්න ගානෙ ඒකෙන් වාහනේ දිහා බල බල යනවා. මේ දහඅට වංගුව පාර මෑතකදී නවීකරණය කරලා තියෙන නිසා එක වංගුවක් අඩු කරලා කියල කතාවක් තියෙනවනේ. ඒක ඇත්ත වෙන්න ඇති. මොකද 17 යි 18 යි දෙකම තියෙන්නෙ එක ළඟ වගේ.  එතකොට කිසි ගතියක් නෑ. මහියංගණේ ගියේ නැති කවුරුහරි ඉන්නවා නම් (නැද්ද මන්ද) බලන්නකෝ ගිහිල්ලම.

අර ඈත පේන්නේ පාර...දැක්කද?

මහියංගණේ නගරයට ආපු අපිට (මට) දකින්න ලැබුණු මුල්ම විශේෂ දේ තමයි නගරයේ තියෙන පන්සලක සුදු පාට ආලේපිත විශාල බුදු පිළිම වහන්සේ නමකුයි පැත්තකින් වැඳගෙන ඉන්න දෙවි කෙනෙකුගේ පිළිමයකුයි තිබීම. ඉස්සර එව්වා තිබ්බේ නෑලු. අලුතින් හදලා.

අපි නවාතැනට ඇවිත් දවල්ට කන්න කලින් කට්ටියට මහවැලි ගඟේ නාන්න ඕන වෙලා නෑවා.(අම්මයි මායි ඇර) අපි කකුල් හෝදගෙන ආව. Jහැබැයි කටුක පෑවිල්ල නිසා වතුර අඩුයි වගේ. එහා ඉවුරේ ඉඳං මෙහා ඉවුරට යන්නත් පුළුවන්. ඉතින් නාල ඇවිදින් කාල බීල එදාම හවස මහියංගණ සෑය වැඳ පුදාගන්න එක තමා අදහස උනේ.  පහුවදා දඹානේ යන්න බලාගෙන.හවස 5 ට විතර තේත් බීල අපි පිටත් උනා. ඉස්සර මං පුංචි කාලේ ගෙදරින් ආවට පස්සෙ පවුලෙ කට්ටිය මේ ආවාමයි. අම්ම කියනවා ඉස්සර තිබුණේ චෛත්‍ය වහන්සේ විතරලු. දැන් නම් අප්පා හරි දියුණුයි. ධාතු මන්දිරය, සීමා මාලකය, දේවාල සංකීර්ණය, දෙපැත්තකින් අතු පාත් වෙලා පොලවට මුල් ඇදපු බෝධීන්වහන්සේ.... ගොඩක් දේවල් අලුතෙන් ඇතිවෙලා.  පත්තිනි දේවාලෙට පූජා වට්ටියකුත් දීල අපි පිටත් වෙද්දී රෑ 7.30 ට විතර ඇති.

මේ තියෙන්නෙ මහියංගණ සෑය..

පහුවදා උදේටයි දවල්ටයි දෙකටමත් කෑම හදාගෙන අපි ගියේ දඹානට. ආදිවාසින් බලන්න. දඹාන පාර කියන පාරෙ යද්දී අපිට ඉස්සරහට හම්බුනා මල්ලි කෙනෙක්. පහු වෙලා ටිකක් දුර ගිහින් අත වැනුවම කොල්ල දුවගෙන ආව. ඇවිත් වාඩිවෙලා අපිට එයාලගේ සින්දු කිව්වා. සෙත් ශාන්තියක්.. දරු නැලවිල්ලක් එහෙම කිව්වා. ඉස්කෝලේ නිවාඩු කාලෙට වාහන වල නැගල සිංදු කියන එක තමාලු කරන්නෙ. පොඩි එකාගේ ආසාවනෙ J නායක ඇත්තන්ගේ ගෙදරට අපිට මඟ පෙන්නුවේ ඒ ළමයා. අපි ගිහින් පැය එකහමාරක් විතර ඉඳල හතර අතේ ෆොටෝ ගහල ආවේ. අපි සිංහල භාෂාවෙන් කතා කළත් වන්නිලැත්තෝ කතා කළේ වැදි භාෂාවෙන්මයි. හරියට අපි ඉංග්‍රීසියෙන් නම අහද්දි සිංහලෙන් උත්තර දෙනවා වගේ නේද? J වන්නිලැත්තන්ට හොඳට සිංහල පුළුවන් වුණත් එහෙම කරන්නෙ වැදි භාෂාව රැක ගන්න කියල පත්තරේක මම දැක්ක. ඒ ගෙදරදී තවත් මම දැක්ක දෙයක් තමා උන්දැට ආයුර්වේද වෛද්‍ය සභාවේ සහතිකයකුත් තියෙනවා.  තව වනස්පති කියල සහතිකේකුත් තියෙනවා.. ගහ දන්නා අයට කොළ කඩා පාන්න ඕනය නේද? JJJ උන්දලා නැතුව කැළේ තියෙන බේත් ජාති දන්නෙ අපියැ. ඒවගේම ඒ ගෙදර අතින් මැටි අතුරපු පොල් අතු සෙවිලි කළ ගෙයක්. හරිම සිසිලයි. ඒ ගෙදර ඉස්සරහ කිරිඳි ඇට වලින් හදපු මල් වට්ටි, මල් වාස්, මාල, වළලු, මුදු විකුණනවා. මල් වට්ටි 100-150 ක් වගේ. මල් වාස් නම් ඊට වැඩිද දන්නෙ නෑ. අපි ගත්තේ මල් වට්ටි දෙකක් විතරයි. වළල්ලකුත් මම අරගෙන දාල බැලුවා. මට නම් ඒක දාන්න පුළුවන් කෑල්ල ගලවන්නෙ  නැතුව. අරුන් දෙන්නට බෑ. JJ ම්ම්ම් තව කළුවර ලීයෙන් කරපු මිනිස් කැටයමක් තිබ්බ.ඒක රු 5000ලු. එව්වා ඉතින් අපට නෙමේ ටුවරිස්ට්ලට වෙන්න ඇති. තාත්ත මී පැණි කාලකුත් ගත්තා. රු 300යි. අර කම්මුල්ගාය හැදුණාම උරච්චි කරලා ගාන අලි හක්ක කියන එක, ඒ කෑල්ලකුත් ගත්තා ඒක රු 250ට ගත්තේ.

අපි ආදිවාසී ළමයි ඇඳපු චිත්‍ර බලන්නයි කෞතුකාගාරෙටයි ගියා. ඒ ළමයින්ට උගන්නන්නෙත් අපේ සිලබස්ම තමාලු. අර මල්ලි කිව්වේ. කෞතුකාගාරේ බලලා මම මතක තියාගත්තා කරුණු ටිකක් ඔයාලට කියන්නම්. තව දෙයක් කියන්න ඕන. කොයිම වෙලාවකවත් එයාල එයාලට වැද්දෝ කියාගන්නේ නෑ. කියන්නේ ආදිවාසීන් කියලා. එහෙම කියන්නෙ හරි ආඩම්බරෙන්. ඉතින් අපි වැද්දෝ කියල එයාලට කතා කරන එක හොඳ මදි නේද? අර මල්ලි එක පාරක් කිව්වා බුදු හාමුදුරුවෝ ඉස්සෙල්ලම මහියංගණයට වැඩියේ හොඳින්ම බුදු දහම අදහන පිරිස උන්නේ එහෙ නිසාලු. ඒකෙ ඇත්තක් තියෙනවද නම් දන්නේ නෑ.. J

ඉස්සරම වැදි ගැහැණු අය උඩට ඇඳුම් ඇඳලා නෑ. කෞතුකාගාරේ පින්තූර තියෙනවා. තාමත් අපිට මතක තිසා හාමි මාමට ගෑණු දෙන්නෙක් ඉඳල තියෙනවා. පළවෙනි කෙනාගේ නම දැන් අමතකයි. එයාට ළමයි 4 යි. එයා මැරුණට පස්සෙ වෙන්ටැති දෙවෙනි එක්කෙනා ගන්න ඇත්තේ. නම තමා හීනි...එයාට ළමයි 9 යි. වැඩිමලා වන්නිලැත්තෝ. එක එක ප්‍රදේශ වල වැදි නායකයෝ ගැන විස්තර තියෙනවා. එයාලගේ නැටුම් ගැන, ඇදහිලි ගැන ගොඩක් විස්තර තියෙනවා.. වැදි නැටුම් හැමදාම නටන්නෙත් නෑලු. ඒකටත් විශේෂ දවසක් තියෙනවා. ඒ පින්තූර වල තිබ්බ හැටියට නම් කවුරු හරි ආවේශ වෙලා වගේ නටද්දී වෙනත් කෙනෙක් එයාව බඩ මැද්දෙන් අල්ලාගෙන ඉන්නෙ පිටිපස්සෙන්. (වන්නිලැත්තන්ටත් ළමයි 7 ක් ඉන්නවා කියල කිව්වේ ලොකු මාමා.)

මේ රැවුල වවාගෙන ඉන්නෙ වන්නිලැත්තන්ගේ ලොකු පුතා

ඔව්වයින් මෙව්වයින් දවල් වුණා. අපි තාම උදේට කාලත් නෑ. මේ දවස් වල මාර්ග සංවර්ධන වැඩ කටයුතු යහමින් කරගෙන යන දඹාන පාරෙ ලොකු ගහක් යට හෙවනක අපි කට්ටිය උදේට කෑවා. අර මල්ලි තාම අපිත් එක්ක. J ඊට පස්සෙ එයාවත් එයාලගෙ ගෙදර ගාවින් බස්සල අපි හදාගෙන ගියපු රසකැවිලි එහෙම එයාලටත් දීල අපි දඹාන පාරෙන් එළියට ආව. අනේ ඒ අහිංසක මිනිස්සු හරියට සතුටු උනා. මේ බලන්නකෝ මල්ලි හෙන කටකාරයා... JJJ

අපේ ඊළඟ නැරඹුම් ස්ථානය.. මම උපන්තේකට ගිහින් නැති මහඔය උණු වතුර ළිං... මොනා බලන්නද ඉතින් ළිං තියෙන්නෙ නාන්නනේ නේද? J මම ඇර හැමෝම නෑවා. මම තමා ෆොටෝ ගත්තේ එවෙලෙ. ළිං නම් 7ක් තියෙනවා. හැබැයි නාන්න පුළුවන් රස්නෙට තියෙන්නේ එක ලිඳයි. අනිත් එව්වා ගොඩක් රස්නෙයි. බුබුළු දානවා. හැමදාම ඇල් වතුර නාන, ඇඟ හෝදන අයට ඒ රස්නෙ ඔරොත්තු දෙන්නේ නෑ. මං ඉතින් පාද ධෝවනය කරගෙන ආවා.  මේ තියෙන්නෙ ළිං.

මහඔය උණු වතුර ළිං

දවල් වෙලා උදේට කෑවත් නාල කට්ටියට බඩගිනි වෙලා. වාහනේ නවත්තපු තැනම අපි කට්ටිය දවල්ට කෑවා. මහියංගණේ ටවුමෙදි අපේ තාත්තට රු 650ක විතර අයිස්ක්‍රීම් දඩේකුත් වැදුණා J

සොරබොර වැව බැලුව. ඒත් ඒ ගැන කියන්න තරම් දෙයක් මේ වෙලාවෙ නෑ. අනිත් එකට යමු

මේ තියෙන්නෙ වැව - සොර බොර වැව

ඊළඟට ළමායි අපි යන්නේ රන්දෙණිගල , රන්ටැඹේ ජලාශ බලන්නයි... J හැබැයි රන්ටැඹේ බලන්න දුන්නෙ නෑ අපිට. ඒකට විශේෂ පොලිස් අවසරයක් ඕනලු. L අපිට රන්දෙණිගල බලං යන්න කිව්වා. එතන මුර කුටියේ හිටපු රණවිරු සොයුරන්ට අපි කැවිලි, බීම එහෙම දුන්නා. එයාල ෆොටෝ ගහන්න අපිට ලයිට් දාල දුන්න. එවේලේ කලුවරයිනේ. හවස 6 ත් පහු වෙලා. ඒ ෆොටෝ ලොකු මාමලාගේ කැමරාවේ. මා ගාව නැත L L ඒවා හම්බෙනකල් උන්නොත් මේක ලියන්න වෙන්නෙත් නෑනේ.

හරි ඔන්න ඉතින් ඉවරයි අපෙ සවාරිය!!!

ආපහු එද්දී මහනුවර හරහා ආවේ.. මම පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලය කියන ගල් පුවරුව දැක්කා.  ඒ හරියෙ හෝටලේකින් රෑට කාලා හොඳට දොයියගත්තා. එතනින් එහාට ඉතින් මොන ඇම්බැක්කෙද? ගෙදර එද්දිම පාන්දර 2 යි.

ෆොටෝ වැඩි නිසයි පෝස්ට් එක දිග වගේ පේන්නේ. කම්මැලි නැතුව කියවපු හැමෝටම ස්තුතියි. ඒ වගේම වැදගත් විස්තර නොවැදගත් විදියට ලියල තියෙනවා නම් තරහ ගන්න කාරිනෑ. ඒ මම ලියන හැටි තමා... JJJ:)

ප.ලි :- මේ මහියංගණ සෑයේ හරහට තිබුණු පින්තුරේ කෙලින් කරලා දුන්නු චන්දන අයියට ගොඩක් ස්තුතියි...